اهمیت رعایت بهداشت در منزل و محیط‌های صنعتی از روش‌های مختلفی صورت می‌پذیرد. برای این امر از ابزار گوناگونی استفاده می‌شود که از آن جمله می‌توان به جاروبرقی (خانگی و صنعتی) و دستگاه‌های تهویه‌ی هوا اشاره نمود.
در صنایع مختلف استفاده از این وسایل نسبت به کاربرد خانگیشان اهمیت بیشتری داشته و اغلب ضروری هستند. در محیط‌های صنعتی مانند لحیم‌کاری قطعات، از مکنده‌ها برای تهویه‌ی مطبوع و خارج کردن مواد اضافی و مضر استفاده می‌شود.
در برخی از صنایع مانند طلا‌سازی، خارج کردن مواد به‌جا مانده از ماشینکاری برروی قطعه‌کار، علاوه بر پاکسازی محیط کار، برای استفاده مجدد از آن مواد صورت می‌پذیرد و خارج کردن مواد و جمع‌آوری آن‌ها برای کارخانه‌ها بسیار اهمیت دارد.
در حالت کلی سیستم‌های تهویه (تهویه‌های صنعتی) استفاده شده در صنعت به دو گروه سیستم‌های تولیدکننده (Supply System) و سیستم‌های مکنده (Exhaust system) تقسیم می‌شوند.
سیستم‌های تولیدکننده (Supply system):
این نوع سیستم‌ها برای ایجاد (تامین) هوای مطبوع در محیط کاری (تهویه مطبوع) و ورود هوای تازه به محیط کاری مورد استفاده قرار می‌گیرند و این دو می‌توانند با هم نیز به‌کار روند؛ هر کدام از آن‌ها از بخش‌های مختلفی تشکیل شده‌اند که در زیر بیان شده است:
- قسمت خنک یا گرم کننده
- بخش ورود هوا (لوله‌ها)
- فیلتر
- فن
سیستم‌های مکنده (Exhaust system):
سیستم‌های مکنده از دو نوع عمومی (General Exhaust System) و موضعی (Local Exhaust System) تشکیل می‌شوند. در نوع عمومی که اغلب بزرگتر از نوع موضعی هستند، دما و شرایط محیط کار مدنظر بوده و کنترل می‌گردد اما در نوع موضعی، سیستم تهویه بر اساس دریافت آلاینده در منبع تولید و یا نزدیک آن کار می‌کند. هرکدام از این دو مدل کاربرد خودشان را دارند اما در اکثر موارد نوع دوم به علت احتیاج به نیرو و صدای کمتر و همچنین مکش هوای کمتر مورد توجه است.
مکنده‌ها (جاروبرقی‌ها) به سه دسته‌ی کلی زیر تقسیم می‌شوند:
- خانگی:
این نوع از مکنده‌ها که جهت تمیزی در محیط‌های مسکونی مورد استفاده قرار می‌گیرد، نیاز به قدرت زیادی ندارند؛ در این نوع مکنده‌ها: صدای کم، استفاده راحت و کم حجم بودن دستگاه همواره در اولویت است. امروزه تحقیقات زیادی برای کاهش صدا، افزایش قدرت و در عین حال کاهش مصرف انرژی این دستگاهها می‌شود.
- نیمه‌صنعتی:
این نوع از مکنده‌ها نیز کاربردی صنعتی دارند اما در محیط‌های کوچک‌تر استفاده می‌شوند. دستگاه‌های نیمه صنعتی توان بیشتری نسبت به خانگی داشته و توانایی آن‌ها در مکش در اولویت طراحی آن‌ها قرار دارد.
- صنعتی:
همانطور که از نامشان برمی‌آید، این نوع دستگاهها برای کاربردهای کاملا صنعتی به‌کار می‌روند. قدرت و صدای به مراتب بیشتری نسبت به نوع خانگی و نیمه‌صنعتی داشته و برای انواع محیط‌های انفجاری، اسیدی و … مناسب هستند. این نوع دستگاهها توانایی بسیار بالایی دارند و قیمت آن‌ها با نوع خانگی قابل مقایسه نیست.
کاربرد مکنده‌های صنعتی در صنایع:
در صنایع مختلف از مکنده‌ها به منظور پاکسازی محیط، کاهش آلودگی، افزایش ایمنی کاربر و جمع‌آوری مواد مضر، سمی و باارزش استفاده می‌شود. مکنده‌ها کاربرد وسیعی در صنایع ماشینکاری دارند و در دستگاه‌های سی ان سی فلز و چوب به‌کاربرده می‌شوند.
مکنده‌ها در صنایع ماشینکاری چوب به علت تولید بالای براده‌ی چوب و سبک بودن آن‌ها کاربرد وسیعی دارند. این براده‌ها به علت سبک بودن، علاوه بر کثیفی محیط برای سلامت کاربر مضر می‌باشند.
این نوع از مکنده‌ها بر اساس نوع موتور، نوع پره‌ی موتور، تعداد کیسه‌ی هوا، تعداد لوله‌ها تقسیم بندی می‌شوند. امروزه شرکت‌های ایرانی نیز به تولید این نوع مکنده‌ها و وسایل مرتبط به آن‌ها روی آورده‌اند که در این زمینه موفق نیز هستند.
مراجع:
- https://www.wikipedia.org
- http://www.farahavasazan.com
- http://www.sh-co.ir
