برگزیت (Brexit):
برگزیت لغتی است که از دو کلمهی لاتین Bretish و Exit گرفته شده است و معنی آن خروج بریتانیا[۱] از اتحادیه اروپا است. در ابتدا این نوع نام گذاری در هنگام خروج یونان از اتحادیه اروپا که به آن Grexit میگفتند، آغاز شد. البته بین این دو کشور تفاوت اساسی در قدرت اقتصادی و تاثیر در اتحادیه اروپا وجود دارد. مشخص است که بریتانیا (انگلستان) یک قدرت اقتصادی محسوب میشود و با کشور ورشکستهی یونان قابل مقایسه نیست.
تاثیر خروج بریتانیا بر اتحادیه اروپا:
تاثیر خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا را از منظرهای مختلف میتوان بررسی نمود. مسلما جدا شدن یک قدرت اقتصادی، سیاسی و نظامی بر تمامی جوانب اتحادیه اروپا و قارهی سبز تاثیرگذار خواهد بود. البته این اثرات دو جانبه بوده و بریتانیا نیز از آن مستثنی نخواهد بود.
نکتهای که در ابتدا باید به آن توجه نمود، نوع تعامل این دو (بریتانیا و اتحادیه اروپا) باهم است؛ به عبارتی این دو، در آینده چه نوع روابطی را بین خود ترسیم خواهند نمود. برخی کارشناسان معتقد هستند که بریتانیا از مدل کشور نروژ استفاده خواهد نمود و با پرداخت حق عضویت خود به اتحادیه اروپا و پیروی از قوانین اروپا، ارتباط خود را با آن تا حد زیادی حفظ خواهد نمود و برخی خروج بریتانیا را کامل دانسته و روابط آنها را بر اساس قوانین تجارت جهانی پیشبینی میکنند.
اقتصاددانان اکثرا بر این باور هستند که خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا حداقل در کوتاه مدت به ضرر بریتانیا خواهد بود و تاثیر زیادی بر تجارت خارجی آن خواهد داشت.
یکی از مخالفان سرسخت جدایش بریتانیا از اتحادیه اروپا، دیوید کامرون (David William Donald Cameron) نخست وزیر اسبق این کشور بود. وی بارها به خروج از اتحادیه اروپا هشدار داده بود و خارج شدن از منطقه یورو (واحد پول اتحادیه اروپا) را برای اقتصاد و امنیت این کشور خطرناک خوانده بود. کامرون دوران پس از رای مثبت به خروج را “دوران خطرناک” خوانده و پس از این زمان(زمان گذار برای جدایش) را نیز غیر مشخص بیان نمود. وی پس از رای مثبت مردم، رسما از کار خود کنارهگیری نمود و خانوم ترزا می[۲] جانشین وی شد.
اتحادیه و قوانین دست و پا گیر (از دید آنها) اروپا اشاره میکنند. این سیاستمداران، اتحادیه اروپا را از هم پاشیده و مانع رشد اعضا قلمداد مینمایند. آنها ضعف اقتصادی دیگر کشورهای عضو را مانع رشد یورو میدانند. منتقدان معتقدند شرایط کشورهای ضعیف اروپایی (غالبا اروپای شرقی) برکشورهایی مانند بریتانیا و مردم این کشورها فشار وارد میکند.
اتحادیه اروپا (European Union):
این اتحادیه متشکل از ۲۸ کشور است. در سال ۲۰۱۱ میلادی جمعیت این اتحادیه حدود ۵۰۰ میلیون نفر و تولید ناخالص داخلی آن به ۱۷٫۶ تریلیون دلار رسید. این اتحادیه در ابتدا با ۶ کشور از جمله فرانسه شکل گرفت و رفتهرفته تکامل یافت. اتحادیه اروپا در ابتدا با هدفهای اقتصادی تشکیل شد و با گذشت زمان به قدرت برتر اقتصادی و سیاسی تبدیل شد. نیروی متحد نظامی این اتحادیه بیشتر تحت الشعاع ناتو[۳] است. ناتو متشکل از اکثر کشورهای اروپایی (۲۱ عضو از ۲۸ عضو اتحادیه اروپا) ، ترکیه، کانادا و آمریکا است.
تاثیر خروج بریتانیا بر اقتصاد جهان:
بریتانیا تقریبا ۳ تا ۵ درصد اقتصاد جهانی را در دست دارد. خروج این کشور از اتحادیه اروپا تاثیر زیادی بر کشورهای جهان خواهد داشت. در اولین دقایق اعلام نتیجهی همهپرسی در این کشور، قیمت جهانی هر اونس طلا ۵۵ دلار افزایش یافت و پوند (واحد پول ملی بریتانیا) تا ۱۰ درصد از ارزش خود را از دست داد.
همچنین رای مثبت مردم بریتانیا به خروج از اتحادیه اروپا، بورسهای جهان را نیز دست خوش تغییر نمود و باعث افتادن شاخصها گردید.
اکثر کارشناسان، این تلاطم در بازار را گذرا و احساسی میدانند و معتقد هستند بازارهای جهان به زودی خود را با این تغییر وفق خواهند داد.
تاثیر خروج بریتانیا بر اقتصاد ایران:
ایران سالها در تحریم بوده است و اقتصاد ایران تقریبا از تلاطمهای این چنینی در جهان در امان است. تبادل تجاری ایران با اتحادیه اروپا در دهه گذشته به پایینترین سطح رسیده و این دو اثرات کمی بر اقتصاد یکدیگر دارند.
بعضی از عوامل در اقتصاد وجود دارند که اگر کشوری با کشور دیگر ارتباط اقتصادی هم نداشته باشد، باز هم از همدیگر تاثیر میپذیرند. مخصوصا کشوری که اقتصاد قویتری دارد بر اکثر کشورها ناخوداگاه اثرگذار خواهد بود.
یکی از این عوامل ارزش پولهای معتبر و رایج در جهان مانند دلار، یورو و پوند است؛ مثلا ارزش دلار (پول رایج مبادلات اقتصادی جهان) بر اقتصاد کشورها و روابط تجاری آنها تاثیرگذار است. یکی دیگر از عوامل نفت (انرژی) است. ایران یکی از صادرکنندگان میعانات گازی و نفت در جهان و یکی از بازیگران مهم اپک محسوب میگردد و شرایط آن بر آیندهی تامین انرژی و درنتیجه جهان اثر دارد.
بریتانیا در روابط خود با دیگر کشورها تابع قوانین اتحادیه اروپا بوده است که پس از جدایی از این اتحادیه قاعدتا منافع خود را دنبال خواهد نمود. البته در ابتدای این یادداشت نیز اشاره شد که رویکرد بریتانیا و اتحادیه اروپا همچنان به طور کامل روشن نیست، اما میتوان امید به بهبود مراودات سیاسی و اقتصادی ایران و بریتانیا داشت.
[۱] بریتانیا و ایرلند شمالی به مجموعهای متشکل از انگلیس، ولز، اسکاتلند و ایرلند شمالی اطلاق میشود. این کشور در منابع فارسی اغلب به طور خلاصه انگلیس خوانده میشود.
[۲] ترزا مریمی (به انگلیسی: Theresa Mary May) که نام خانوادگی پیش از ازدواجش بریزیر بود متولد ۱ اکتبر سال ۱۹۵۶ میلادی است. وی نخستوزیر بریتانیا و رهبر حزب محافظهکار بریتانیا است که از سال ۱۹۹۷ نماینده مجلس عوام از میدنهد بوده است. او پیش از سال ۲۰۱۰ تا ماه ژوئیه ۲۰۱۶ وزیر کشور بریتانیا بوده است. او دومین نخست وزیر زن بریتانیا پس از مارگارت تاچر است.
[۳] سازمان پیمان آتلانتیک شمالی یا ناتو(North Atlantic Treaty Organization: NATO) در ۴ آوریل ۱۹۴۹ میلادی (۱۵ فروردین ۱۳۲۸) با هدف دفاع جمعی در واشینگتن دی.سی. پایهگذاری شد و هماکنون ۲۸ عضو دارد.
مراجع:
- http://www.newslettereuropean.eu
- http://www.olswang.com
- http://www.wikipedia.org
- http://www.tasnimnews.com
- http://www.kluwermediationblog.com
- http://www.timeshighereducation.com
- http://www.jamejamonline.ir
- http://www.indiapages.in
- http://www.hamshahrionline.ir
- http://www.khordadnews.ir
- http://www.catholicherald.co.uk
- http://www.presstv.com