پمپ‌های با جابهجایی غیر مثبت (Non positive displacement Pumps):
انواع پمپ‌های با جابهجایی غیر مثبت ( پمپ‌های دینامیکی) عبارت است:
- پمپ‌های گریز از مرکز (Centrifugal Pump):
این نوع پمپ‌ها که از اسمشان هم پیداست، از نیروی گریز از مرکز استفاده می‌نمایند؛ به این صورت که مایع به مرکز پمپ و پره‌ها وارد می‌شود. شفت اصلی توسط موتور چرخانده و پیرو آن پره شروع به گردش می‌کند، پس از آن مایع نیز که در بین پره‌ها قرار دارد شروع به حرکت می‌کند و در اثر نیروی گریز از مرکز، سیال به طرف خارج پرتاب می‌شود. این نوع پمپ‌ها از پرکاربردترین در نوع خود بوده و بازده‌ی بالایی دارند.
مزایای پمپ‌های گریز از مرکز:
- طراحی و تولید ساده
- قیمت پایین دستگاه
- ایجاد فشار و دبی خروجی یکنواخت
- تنوع بالا در جنس پروانه‌ها
- هزینه‌ی تعمیر و نگهداری پایین
- توانایی کارکرد در دورهای بالا
- امکان اتصال مستقیم با الکترو موتور
- دارای ابعاد کوچک‌تر به نسبت دیگر انواع پمپ‌ها
- عدم نیاز به شیر و سوپاپ
معایب پمپ‌های گریز از مرکز:
- دارای هد پایین هستند
- برای دبی‌های بالا مناسب نیستند
- نیاز به آب‌بندی دارند
- بازده‌ی بالایی ندارند
- برای سیالات با ویسکوزیته بالا مناسب نیستند
کاربردهای پمپ‌های گریز از مرکز:
- انتقال آب برای مصارف کشاورزی
- انتقال آب برای مصارف شهری و صنعتی
- انتقال آب گرم تأسیسات گرمایش و سرمایش
- ایستگاه‌های تقویت فشار
- در معادن
- در آب‌نماهای شهری
- آتش‌نشانی
اجزای یک پمپ سانتریفیوژ:
- موتور: باعث حرکت دورانی محور پمپ می‌گردد
- روتور: شامل محور و پره‌ها است
- پوسته‌ی پمپ
- لوله‌ی مکش
- لوله‌ی رانش
- محفظه‌ی بین پوسته و پروانه‌ها
مواد به کار رفته در پمپ‌های سانتریفیوژ:
اجزای پمپ‌های سانتریفیوژ را از مواد مختلفی می‌سازند؛ غالبا روتور (پروانه و بدنه) از مواد مقاوم در مقابل خوردگی و سایش ساخته می‌شوند. فولاد ضد‌زنگ، نیکل، لاستیک، پلی پروپیلن در ساختمان پمپ‌های سانتریفیوژ به کار می‌روند. در صورتی که پمپ‌های سانتریفیوژ برای انتقال سیالات حاوی مواد معلق جامد مورد استفاده قرار می‌گیرند، بایستی فاصله‌ی بین پره‌ها و دریچه‌ها به اندازه‌ی کافی بزرگ باشند تا از خطر مسدود شدن آن‌ها جلوگیری شود.
- پمپ‌های محوری (Axial Pump):
این نوع پمپ‌ها پروانه‌ی باز دارند؛ این نوع پروانه برای تولید دبی (حجم در واحد زمان) بیشتر و هد (فشار سیال) کمتر کاربرد دارد.
پمپ‌های محوری برای آبیاری، انتقال فاضلاب، برای عملیات خنک‌کاری در نیروگاه‌ها و انحراف سیلاب‌ها و به طور کلی برای انتقال مایع با حجم زیاد و هد نسبتا کم از پمپ‌های با جریان محوری که به آن‌ها پمپ‌های ملخی و یا جریان مستقیم نیز گفته می‌شود استفاده می‌گردد. پروانه این پمپ‌ها باز است و معمولا محور آن‌ها به طور مستقیم با الکتروموتور کوپل می‌شود. به این دلیل سرعت دوران پروانه با سرعت دوران الکتروموتور به یک مقدار است. پمپ‌های محوری برای هد کم[۱] و دبی زیاد به کار می‌رود. همچنین سرعت دورانی محور این پمپ‌ها نسبتا کم[۲] است.
مزایای پمپ‌های محوری:
- نرخ جریان بالا (ظرفیت)
- توانایی پمپ طیف گستره‌ای از جریان و فشار سیال
- امکان افزایش بازده با تغییر در زاویه‌ی پره‌ها
- افزایش ندادن فشار سیال
معایب پمپ‌های محوری:
- هد پایین
- عدم قابلیت مکش به سمت بالا
- مناسب نبودن برای سیال با ویسکوزیته بالا
- مناسب نبودن برای سیال با فشار بالا
[۱] حداکثر ۳۰ فوت
[۲] حداکثر ۲۰۰۰ دور در دقیقه – پمپ‌های محوری با سرعت‌های مخصوص بیشتر نیز طراحی و تولید می‌شوند که راندمان کمتری دارند و توصیه نمی‌گردند.
